Cookies

Noticias 

María Moliner, unha gran impulsora da democratización da cultura

Bibliotecaria, arquiveira, filóloga e  lexicógrafa española, autora do Dicionario de uso do español.

26/05/2022

María Moliner (Zaragoza, 1900 - Madrid, 1981) licenciouse en Historia entre 1919 e 1921. Aos 22 anos ingresa no corpo facultativo de arquiveiros/as, bibliotecarios/as e arqueólogos/as. Nos anos de II República trasládase a Valencia xunto á súa familia, alí vai exercer como directora da biblioteca universitaria de Valencia e do proxecto de bibliotecas populares. Colabora así mesmo coa Escola Cossío, inspirada na Institución Libre de Ensino e especialmente na organización das Bibliotecas Rurais.

Dentro do proxecto das Misións Pedagóxicas, María Moliner percorre os pobos fundando bibliotecas e deixándoas a cargo das mestras e mestres, así como creando grupos de lectura. Tamén nesta etapa da súa vida redacta as directrices do proxecto do Plan de Bibliotecas, considerado o mellor plan bibliotecario de España.

A filóloga, bibliotecaria e lexicógrafa pasou ao exilio interior na posguerra franquista. A vitoria do bando franquista na Guerra Civil supuxo para Moliner e para o seu marido a depuración e o fin do ideal republicano de progreso e cultura. En 1946, o seu marido obtén a cátedra na Universidade de Salamanca e o matrimonio instálase en Madrid.

Finiquitada a etapa valenciana, a filóloga iniciaría en 1951 a redacción do seu extraordinario dicionario. Creou ela soa un marabilloso dicionario: o Dicionario de uso do español, compaxinando a crianza dos seus fillos/as e o seu traballo de bibliotecaria. Como afirmou o premio Nobel de Literatura Gabriel García Márquez en 1981: “Escribiu na súa casa, coa súa propia man, o dicionario máis completo, máis útil, máis acucioso e máis divertido da lingua castelá”.

En 1972 foi proposta para ocupar unha cadeira da Real Academia Española (RAE), pero non lla concederon, pola misoxinia imperante, pois houbera sido a primeira muller aceptada pola RAE. A filosofía que guiou o traballo de Moliner está no seu legado, e queda moi ben definida no prólogo que escribiu dentro do plan para reorganizar as bibliotecas españolas en 1937 e que non puido executarse: “No voso pobo a xente non é máis cerril que noutros pobos de España nin que noutros pobos do mundo. Probade a falarlles de cultura e veredes como os seus ollos ábrense e as súas cabezas móvense nun xesto de asentimento, e como invariablemente responden: Iso, iso é o que nos fai falta: cultura!”.

Arquivada en:
Que facemos > Programas | Proxectos | Servizos Actuais > IGUALDADE > Mulleres con historia